Solidaritetsgruppe i Bergen i sorg over at finsk aktivist
er skoten av paramilitære i Mexico
Finske Jyri Antero Jaakkola var i Oaxaca, Mexico, som internasjonal fredsobservatør. Under
ein karavane til støtte for den hardt pressa urfolkslandsbyen San Juan Copola, vart Jaakkola
skoten, og drepen, av paramilitære grupper. Den mexicanske menneskerettsaktivisten, Beatriz
Alberta Cariño Trujillo, vart også skoten og drepen.
- Dette er eit ufatteleg sjokk, me vart kjende med Jyri gjennom internasjonalt
solidaritetsarbeid for zapatistane, ei urfolksrørsle i Mexico, seier Marry-Anne Karlsen frå
Zapatistgruppa i Bergen.
- Dette syner kor hardt pressa urfolks rettar er i Mexico i dag. Den mexicanske regjeringa let
att augo for slike paramilitære grupper, held ho fram.
Karavanen vart arrangert av sosiale organisasjonar i Oaxaca, der internasjonale observatørar
var til stades, til støtte for den autonome landsbyen San Juan Copola, som er under beleiring
av paramilitære grupper. Karavanen vart annonsert offentleg på førehand, og det vart kravd at
dei paramilitære gruppene UBISORT (Social Welfare Union of the Triqui region) og MULT
(Triqui Movement of Unification and Struggle), skulle oppføra seg ansvarleg, og ta
fredssamtalane på alvor.
Undervegs vart karavanen blokkert, og angripen i eit bakhaldsangrep. Dei to aktivistane vart
drepne, og ein tredje, hardt skada. Fleire aktivistar rømde, desse er no sakna, mellom desse
skal det vera europeiske aktivistar. Ein fryktar at desse er tekne til fange av paramilitære.
Den paramilitære gruppa UBISORT vert peika ut som ansvarleg. Det er ålment kjend at
gruppa har band til partiet PRI (Partido revolucionaro institucional), som har makta i Oaxaca.
Guvernør Ulizes Ruis vert skulda for likesæle, og for å bakka opp UBISORT.
- Me vil krevja at den norske regjeringa tek opp saka med mexicanske myndigheiter. Denne
saka må verta etterforska, og dei skuldige bli dømt. Det er framleis personar som er sakna, det
må utøvast press for at desse skal bli funne, og at dei vert funne i live.
Det sørlege Mexico, i regionane kring Oaxaca og Chiapas, har opplevd mykje sosial uro dei
seinare åra. Desse regionane har mange fattige urfolk, som stadig kjempar for rettane til jord,
100 år etter den mexicanske revolusjonen, og på tross av at Mexico, som land nummer to i
verda etter Noreg, skreiv under ILO konvensjon 169 om urfolks rettar. Folk her har ingen
tiltru til dei offentlege myndigheitene, og ei autonom rørsle har breidd om seg.
Den norske statsminister, Jens Stoltenberg, var nyleg på besøk i naturreservatet Montes
Azules i delstaten Chiapas, i hjarta av Lacandon-jungelen. Han rosa den mexicanske
regjeringa sitt arbeid for å bevara regnskogen. Det som ikkje kom fram under besøket, var at
fleire av urfolkslandsbyane i regnskogen står i nær fare for å bli tvangsflytta av
myndigheitene, fordi det skal etablerast turistvenlege økoparkar. Seinast i januar vart tre
landsbyar brent ned til grunnen og familiane frakta med tvang til andre stadar i Chiapas.
Montes Azules har i årevis vore sentrum for urfolks kamp i Mexico for økonomiske, sosiale
og kulturelle rettar, ein kamp zapatistane sidan 1994 har stått i front for. Sidan 2003 har
opprettinga av såkalla autonome landsbyar vore ein av marginaliserte urfolksgruppers
viktigaste ikkje-valdelege strategiar for å skape rom for politisk deltaking og for å kunne gjera
noko sjølv med deira konkrete økonomiske og sosiale situasjon. Det er denne kampen
menneskerettsaktivisten Jyri Jaakkola og Zapatistgruppa i Bergen har støtta, gjennom import
og sal av økologisk og solidarisk kaffi frå kooperativ knytt til zapatistane. Landsbyen San
Juan Copala i nabostaten Oaxaca, der drapa fann stad, erklærte seg som autonom landsby i
2007, og har sidan då vore under konstant trussel frå paramilitære grupper knytt til
delstatsmyndigheitene og som ustraffa har kunna gjennomføre fleire drap på
landsbybebuarane.
- Me håpar Stoltenberg og den norske regjeringa viser at dei tar den alvorlige situasjonen
menneskerettsaktivistar og urfolksgrupper i Mexico står ovanfor, like seriøst som
avskogingsproblematikken, seier Marry-Anne Karlsen
Zapatistgruppa i Bergen
Zapatistgruppa i Bergen er ein ideell organisasjon som driv med informasjonsarbeid om
zapatistrørsla, og import og sal av kaffi frå zapatistiske kooperativ i Chiapas, Mexico. Alt
arbeid er idealistisk og skjer på dugnad. Prisen gruppa betalar til bonden for kaffien er høgare
enn det dei ville ha fått i den frie marknaden eller gjennom merke med såkalla rettvis handel.
Kaffien vart seld under namnet Café Yabasta. For meir info: www.zapatista.no
Jyri Jaakkola var aktiv i den finske gruppa Uusi Tuuli (Ny vind), ein organisasjon som
promoterer internasjonal solidaritet og rettvis handel. Zapatistgruppa i Bergen har gjennom
det Europeiske solidaritetsnettverket Redprozapa, samarbeida tett med Jyri om importen av
zapatistkaffi til dei nordiske landa.
Kontaktpersonar Zapatistgruppa i Bergen:
Marry-Anne Karlsen 48 10 89 12
Guro Ljone 99 46 13 50